Crisis Management Survival Camp (CMS) 

 หลักการและเหตุผล

                          จากปัญหาภัยพิบัติทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นทั้งในประเทศไทยและทั่วโลกที่ได้กลายเป็นข่าวประจำวันเช่นน้ำท่วม ภัยแล้ง โคลนถล่ม แผ่นดินไหว ฯลฯ นับเป็นเรื่องที่พวกเราชาวไทยคุ้นเคยคุ้นชิน และเริ่มยอมรับว่าเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตคนไทยสมัยนี้  ภัยพิบัติร้ายแรง ๔ ประการ ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ได้ทรงเตือนให้ประชาชนชาวไทยระวังผ่านทาง ส.ค.ส.ปี พ.ศ.๒๕๔๗ ด้วยการแสดงภาพของระเบิด ๔ ลูก ที่สถาบันเศรษฐกิจพอเพียงตีความว่า คือ วิกฤตภัยทางธรรมชาติ วิกฤตโรคระบาด วิกฤตเศรษฐกิจข้าวยากหมากแพง วิกฤตความขัดแย้งทางสังคม ซึ่งปัจจุบันเราชาวไทยได้พบเห็นภัยพิบัติทั้ง ๔ เรื่อง เกิดขึ้นพร้อมๆ กันแล้ว โดยเฉพาะภัยทางธรรมชาติที่เกิดสลับกันไปมาระหว่างภัยแล้งและน้ำท่วม นอกจากภายในประเทศไทยแล้วยังมีการรายงานข่างภัยพิบัติจากนานาประเทศทั่วโลกมาให้เห็นกัน เช่นการต้อนรับปีใหม่ พ.ศ.๒๕๕๓ด้วยโศกนาฏกรรมเหตุแผ่นดินไหวขนาด ๐.๗ ริกเตอร์ ที่ประเทศเฮติ  พายุโซนร้อนนากิส พัดถล่มเกาะลูซอนประเทศฟิลิปปินส์และพายุลูกเดียวกันยังได้พัดถล่มพม่า จีน เวียดนาม กัมพูชา ทะเลสาบน้ำจืดขนาดใหญ่และเป็นทะเลสาบน้ำจืดขนาดใหญ่ที่สุดของโลก ในเขตแอฟริกาตอนกลาง ซึ่งล้อมรอบด้วยประเทศแคเมอรูน ชาด ไนเจอร์และไนจีเรีย แห้งลงร้อยละ ๙๐ จากภาวะโลกร้อน

         การเกิดภัยพิบัติทางธรรมชาติมีแนวโน้มที่จะส่งผลกระทบอย่างรุนแรงและรวดเร็วมากขึ้น ดังจะเห็นได้จากวิกฤตการณ์น้ำท่วมใหญ่ปีพ.ศ. ๒๕๕๓ ที่ผ่านมา ซึ่งประชาชนไม่สามารถจัดการแก้ไขปัญหาเบื้องต้นเฉพาะหน้าได้ด้วยตนเอง ต้องรอความช่วยเหลือจากภาครัฐซึ่งไม่ทันท่วงทีและไม่เพียงพอ จึงส่งผลให้เกิดความสูญเสียทั้งชีวิตและทรัพย์สินของประชาชนอย่างมหาศาลภายในระยะเวลาอันสั้น ประสบการณ์ครั้งนี้ทำให้ประชาชนเห็นความจำเป็นต้องเตรียมความพร้อมของชุมชน เพื่อให้สามารถพึ่งตนเองเบื้องต้นให้ได้ในภาวะวิกฤต แต่อาสาสมัครภาคประชาชนยังขาดความรู้ ทักษะ ประสบการณ์ จึงมีความจำเป็นต้องได้รับการพัฒนาศักยภาพให้มีความสามารถในการจัดการกับภาวะวิกฤต ทั้งการป้องกัน การเตือนภัย การแก้ปัญหาเมื่อต้องเผชิญหน้ากับภัยพิบัติ ตลอดจนถึงการฟื้นฟูเยียวยาหลังได้รับผลกระทบ อีกทั้งจัดตั้งเป็นเครือข่ายภาคประชาชนที่เข้มแข็ง เพื่อพึ่งพากันในยามวิกฤตขั้นพื้นฐาน ก่อนที่ความช่วยเหลือของภาครัฐจะเข้าถึง

           จากภาวะรอบด้านที่เราได้เห็นซึ่งเป็นสัญลักษณ์เตือนให้เห็นว่า ประเทศไทยเรากำลังเกิดวิกฤตชาติขึ้นอย่างรุนแรงแล้ว เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นแสดงถึงความจำเป็นแล้วที่พวกเราชาวไทยจะน้อมนำแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงขององค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ มาปฏิบัติบูชาในการฟื้นฟู ป้องกันและเตือนภัยชุมชนในภาวะวิกฤต เพื่อการป้องกันวิกฤติทั้ง ๔ ด้าน มิให้เกิดขึ้น

       ๑. วัตถุประสงค์ 

1. เพื่อพัฒนาศักยภาพแกนนำให้มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการเกิดเหตุภัยพิบัติ การเตรียมป้องกัน การพึ่งตนเองเมื่อเกิดวิกฤติ การฟื้นฟูวิถีชีวิตหลังภัยพิบัติ
2. เพื่อสนับสนุนให้เกิดศูนย์เรียนรู้ และเกิดอาสาสมัครที่มีความรู้ด้านการสังเกตความเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศด้วยเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ที่จำเป็นควบคู่ไปกับภูมิปัญญาชาวบ้าน การสังเกตปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ
3. ศูนย์ทำหน้าที่ขยายผลโดยการสร้างเครือข่ายอาสาสมัครเฝ้าระวังภัยร้ายแรงภายในพื้นที่ เชื่อมร้อยเครือข่ายในระดับประเทศ

      ๒. แผนการดำเนินงานและกิจกรรม

เป้าหมาย

เป้าหมายเชิงปริมาณ

อาสาสมัครภาคประชาชน, ผู้นำชุมชน จากพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากภัยพิบัติน้ำท่วมเมื่อปลายปี ๒๕๕๔ และพื้นที่เสี่ยงภัยที่ได้รับการประกาศเตือนภัยอยู่ในสถานการณ์ปัจจุบัน ทั้ง ๓ พื้นที่ๆ ละ ๘๐ คน รวมจำนวน ๒๔๐ คน โดยแบ่งเป็นภูมิภาคดังนี้

ภาคกลาง : เพชรบุรี ประจวบคีรีขันธ์ ชลบุรี กาญจนบุรี           

ภาคอีสาน : ขอนแก่น, มหาสารคาม, กาฬสินธุ์, สกลนคร, มุกดาหาร

ภาคใต้ : ชุมพร, สุราษฎร์ธานี, นครศรีธรรมราช, พัทลุง

จากภัยพิบัติที่ประเทศไทยกำลังเผชิญอยู่ในปัจจุบันทั้งแผ่นดินไหวในภาคเหนือ พายุกระหน่ำน้ำท่วมทั่วทุกพื้นที่ในภาคใต้ และประกาศเตือนให้เป็นพื้นที่เสี่ยงภัยเพื่อเฝ้าระวังสถานการณ์อีก ๔๘ จังหวัดทั่วประเทศ ทำให้สถานการณ์ในวันนี้แสดงความจำเป็นที่ต้องเตรียมความพร้อมเพื่อรับมือหากเกิดภัยพิบัติ            

ข้อมูลอ้างอิง :        สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำและการเกษตร (องค์การมหาชน)

กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย(ปภ.)

เป้าหมายเชิงคุณภาพ

- อาสาสมัครภาคประชาชนที่ผ่านการอบรมมีศักยภาพและความเป็นผู้นำในการจัดการรับมือเมื่อเกิดภาวะวิกฤต

- ชุมชนได้เรียนรู้จากอาสาสมัครและสามารถพึ่งพาตนเองได้เมื่อเกิดเหตุการณ์ฉุกเฉิน

- ชุมชนสามารถฟื้นฟูเยียวยาตนเองได้ภายหลังการเกิดภัยพิบัติ

- ชุมชนเรียนรู้การป้องกันอย่างยั่งยืนด้วยศาสตร์พระราชา กับการจัดการกับดิน น้ำ ป่า

- ภาคประชาชนรวมตัวกันได้เมื่อเกิดภัยพิบัติ และสามารถพัฒนาเป็นเครือข่ายอาสาสมัครที่เข้มแข็งดำเนินการอย่างมีประสิทธิภาพ

            การดำเนินโครงการตามเป้าหมายที่กำหนด แบ่งเป็นระยะเวลาดำเนินการ ๓ ระยะ โดยในระยะที่ ๑ ปี ๒๕๕๔ เป็นระยะโครงการนำร่อง เพื่อการประเมินผล ส่วนโครงการระยะที่ ๒ คือ ปีที่ ๒ และปีที่ ๓ เป็นระยะการขยายผลการดำเนินการ และการสร้างเครือข่าย ซึ่งจะเน้นผลสำเร็จของการขยายเครือข่ายอย่างเป็นรูปธรรม (รายละเอียดโครงการจะนำเสนออีกครั้ง)

หมายเหตุ : โครงการความร่วมมือ เป็นโครงการ ๓ ปี