เกษตรอินทรีย์ วิถี “คนแก่ง”

     ประเทศไทย อาหารไทย ข้าวไทย ผลไม้ไทย กำลังเป็นที่กล่าวขวัญของคนทั้งโลก ครั้งหนึ่งคนทั้งโลกเชื่อว่า ถ้ากล่าวถึงอาหารชาติตะวันตก ก็ต้องยกให้กับอาหารฝรั่งเศส เมื่อเอ่ยถึงสุดยอดอาหารเอเซียก็หนีไม่พ้น อาหารจีน แต่ปัจจุบันความเชื่อนี้กำลังเปลี่ยนไป เมื่อชาวโลกได้มีโอกาสสัมผัส อาหารไทย ผลไม้ไทย อาหารจีนแทบจะต้องถูกลดชั้น เทียบอาหารไทยไม่ได้ เพราะอาหารไทยมีความกลมกล่อมทุกรสชาด เปรี้ยว หวาน มัน เค็ม เผ็ด ขณะที่อาหารชาติอื่นๆ มักจะมีรสชาดนำเพียงรสชาดเดียว ยิ่งเมื่อโลกตื่นตัวกับอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพ อาหารไทยก็ครองแชมป์ทั้งรสชาด และประโชน์ เพราะเต็มไปด้วยสมุนไพรที่เป็นยาบำรุงร่างกายและรักษาโรค

     เคยมีคนตั้งคำถามว่า ภูมิปัญญาความฉลาดลึกล้ำในการนำสมุนไพรที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย หลากหลายชนิดมาปรุงให้เป็นอาหารนั้นเกิดขึ้นมาได้อย่างไร ธรรมชาติที่เป็นใจ ผนวกกับความละเอียดปราณีตของบรรพบุรุษไทย คือที่มาของคำตอบ ทุกอณูของพื้นที่ประเทศไทยแทบจะกล่าวได้ว่าคือแหล่งกำเนิดพืชสีเขียวที่กินได้หลากชนิด ความหลากหลายทางชีวภาพ รวมทั้งความหลากหลายของพันธุ์พืชนานาชนิดในป่าไม้เขตร้อนชื้น คือที่มาของอาหารที่ธรรมชาติมอบให้กับคนไทย ความประณีตทางวัฒนธรรมของบรรพบุรุษไทยทำหน้าที่เป็นเสมือนช่างที่นำเอาวัตถุดิบที่ธรรมชาติมอบให้ มาบรรจงตกแต่งให้สวยงามเกิดประโยชน์ วัตถุดิบที่ดีเลิศเมื่อผนวกกับฝีมือความประณีตที่ล้ำเลิศ เราจึงมีวัฒนธรรมทางอาหารที่หาประเทศไหนเทียบได้ยาก นอกจากอาหารไทย ผลไม้ไทยยังมีชื่อเสียงกระฉ่อนไปทั้งโลก ไม่ว่าจะเป็น เงาะ มังคุด ลำไย ทุเรียน ฯลฯ เมื่อนึกถึงผลไม้ไทย ก็คงหนีไม่พ้นที่จะต้องกล่าวถึงจันทบุรี สวรรค์ของผลไม้ไทย ถือได้ว่าบรรพบุรุษชาวจันทบุรีได้สร้างภูมิปัญญาและธำรงวัฒนธรรมทางการกสิกรรมเกษตรกรรมที่ยิ่งใหญ่ให้กับประเทศ โดยเฉพาะวัฒนธรรมการปลูก “พืชสวน” ที่มีอายุยืนยาวกว่า 100 ปี ชนเผ่าชอง แห่งอำเภอ “แก่งหางแมว” ถือเป็น บรมครู ด้านการเกษตรอินทรีย์ของชาวจันทบุรีที่มีวัฒนธรรมการเกษตรและกสิกรรมอันสวยงาม  คาถาที่เลื่องชื่อของชาวชองที่ว่า “เลี่ยงเทะ อึ๊ดเทะ เลี่ยงละชิว” (เลี้ยงดิน ให้ดินเลี้ยงพืช) ถือเป็นภูมิปัญญาเกษตรอินทรีย์ที่ยังคงอยู่ยั่งยืนคู่กับ คนแก่งหางแมว จนถึงปัจจุบัน และด้วยวัฒนธรรมกสิกรรมธรรมชาติที่สวยงามเพราะเคารพ ดูแลพระแม่ธรณีเช่นนี้ ได้ทำให้ คนแก่งหางแมวมีส่วนสร้างตำนาน อาหารจานเด็ด ที่อุดมไปด้วยประโยชน์จากสมุนไพรของชาวจันทน์ เช่น ไก่บ้านผัดกระวาน เนื้อผัดพริกไทยดำ กระวานเป็นสมุนไพรที่ช่วยขับลม พริกไทยดำช่วยระบบย่อย ส่วนหมูชะมวง มีใบชะมวงทำหน้าที่ช่วยละลายไขมันในเส้นเลือด ทำให้การกินหมูสามชั้นเป็นของอร่อยและมีประโยชน์

     หลักปรัชญาที่ใช้ในการเกษตรของคนแก่งหางแมว สะท้อนความรู้ภูมิปัญญาที่ลึกซึ้งต่อธรรมชาติและดิน เพราะธรรมชาติที่ถูกต้องของการเกษตรคือ การเลี้ยงดินให้อุดมสมบูรณ์ด้วยอินทรียวัตถุ และปล่อยให้เป็นหน้าที่ของดินในการเลี้ยงพืชให้เจริญเติบโต ทั้งหมดเป็นขบวนการธรรมชาติง่ายๆ ที่ไม่ต้องอาศัยสิ่งแปลกปลอมจากสารเคมีใดๆ ใช้หลักให้ธรรมชาติดูแลธรรมชาติ แต่อิทธิพลของการเกษตร “สมัยใหม่” ที่ต้องพึ่งพาปุ๋ยเคมี ยาฆ่าหญ้า ยาฆ่าแมลง การโฆษณาเชิญชวนของพ่อค้าปุ๋ย บวกด้วยแรงสนับสนุนจากภาครัฐ ก็มีผลทำให้วัฒนธรรมเกษตรอินทรีย์เปลี่ยนไปเป็นวัฒนธรรมเกษตรเคมี แต่ถึงวันนี้วัฒนธรรมที่ดีงามของการเกษตรที่เคารพนอบน้อมต่อธรรมชาติ ได้พิสูจน์ให้ชาวแก่งหางแมว ชาวจันทบูรรู้ว่า ความมั่งคั่งที่แท้จริงที่แผ่นดินจะมอบให้กับชาวจันทบูร คือการไม่ทำลาย แต่หากเป็นการเคารพ และอยู่ร่วมกันอย่างศานติระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ และนั่นคือ เกษตรอินทรีย์ วิถีที่คนแก่ง ได้ยึดถือปฏิบัติมาช้านาน