ฟื้นฟูปฐพีไทยด้วยศาสตร์พระราชา สถาปนา มหาวิชชาลัยเพื่อพ่อ

     นายแพทย์ประเวศ วะสี ราษฎรอาวุโส เสาหลักทางปัญญาท่านหนึ่งของสังคมไทย และนักเรียนทุนภูมิพลได้กล่าวในงานเสวนา  “มหาวิชชาลัยเพื่อพ่อ” ในวันที่ 5 มิถุนายน 2550 ณ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ โดยให้ความหมายของคำว่า “มหาวิชชาลัย” (ที่ปรากฏอยู่ในพระราชนิพนธ์ พระมหาชนก) ไว้อย่างน่าฟังว่า “มหาวิชชาลัย” แตกต่างจากคำว่า “มหาวิทยาลัย” ที่เราใช้เรียกสถาบันการศึกษาชั้นสูงในปัจจุบัน คำว่า วิชชา แปลว่า ปัญญา หมายถึง การรู้ทั้งหมด การรู้ตัวเอง ซึ่งเป็นคำที่บ่งบอกสถานะที่สูงกว่า “วิทยา” ที่แปลว่า ความรู้ รู้เป็นเรื่องๆ เฉพาะส่วน การสร้าง มหาวิชชาลัย สถาบันพัฒนาปัญญา จึงเป็นสิ่งที่เหมาะสมที่สุดในยุคปัจจุบัน  สังคมไทยมีมหาวิทยาลัย ที่มุ่งสร้างความรู้แบบแยกส่วนมากมาย มีศาสตร์ที่ลอกเลียนมาจากฝรั่งอยู่เต็มบ้านเต็มเมือง แต่จะหาสถาบันการศึกษาที่เน้นการสร้าง “ปัญญา” นั้นยากยิ่งกว่าการงมเข็มในมหาสมุทร

     นัยที่แฝงมากับคำว่า วิชชา คือ ถ้ามีปัญญา จะมีความรู้ และคุณธรรมเสมอ  แต่การมี วิทยา หรือความรู้ ไม่จำเป็นต้องมีคุณธรรม ด้วยเหตุนี้ สังคมจึงไม่สามารถเอา ความรู้ นำ เพราะลำพังตัวความรู้ไม่มีพลังมากพอที่จะนำพาสังคม สังคมต้องเอา ปัญญา นำ  คุณหมอประเวศได้กล่าวถึง พระราชดำรัสของพระเจ้าอยู่หัวฯ ที่ทรงประทานให้กับนักเรียนทุนภูมิพลครั้งหนึ่งว่า “ใครจะว่าเราเชยก็ช่างเขา ขอให้อยู่แบบพอมีพอกิน มีความสุข และมีไมตรีจิตต่อกัน จริงๆ ไม่ได้เชย มันล้ำหน้าต่างหาก” “เราควรถอยหลังเข้าคลอง เพราะในคลอง คลื่นลมมันสงบ” นี่เป็นอัจฉริยภาพทางความคิดที่ล้ำลึกของพระองค์ท่าน ทรงย้ำเน้นว่า “อยู่แบบพอมีพอกิน มีความสุข และมีไมตรีจิตต่อกัน” ช่างเป็นสิ่งที่ผู้คนในยุคนี้ขาดแคลนยิ่งกว่าน้ำท่า ข้าวปลาอาหาร มากนัก ท่ามกลางกระแสลมที่กรรโชกของโลกาภิวัตน์ “การถอยหลังเข้าคลองเพื่อหาคลื่นลมที่สงบ” จึงเป็นสิ่งที่ล้ำสมัย ถูกต้อง เหมาะสม หาไม่เช่นนั้น กระแสคลื่นลมที่กรรโชกกลางแม่น้ำก็มีโอกาสพัดกระหน่ำให้เราเสียท่าเรือล่มได้

     การใช้คำว่า “มหาวิชชาลัย” แทนคำว่า “มหาวิทยาลัย” ในพระมหาชนก จึงสะท้อนพระอัจฉริยภาพทางความคิดที่เหนือชั้น เพราะทรงเน้น “ปัญญา” มากกว่าแค่ “ความรู้” เพราะ ปัญญา นั้นประกอบด้วย ความดี การอยู่ร่วมกัน และความรู้ มีสถานะที่ใหญ่กว่า เหนือกว่าความรู้

     การประกาศสร้าง “มหาวิชชาลัย” ตามแนวทางของ “พ่อ” ของมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒร่วมกับองค์กรภาคีอื่นๆ อีก 4 ภาคีจึงเป็นนิมิตรหมายใหม่ของสังคมไทย ที่จะเปลี่ยน มิจฉาทิฐิ ในระบบการศึกษาให้เป็น สัมมาทิฐิ  หลายคนคงปฏิเสธไม่ได้ว่า ระบบการศึกษาที่เป็นอยู่ในปัจจุบันสร้างความทุกข์ยากให้กับผู้คนมากมาย ระบบการสอบเข้ามหาวิทยาลัยหมายถึง “ความเป็น ความตาย” ของเยาวชน เป็นการตัดสินอนาคตของเยาวชนทั้งชีวิต ทั้งยังสร้างความทุกข์ยากให้กับบรรดาพ่อแม่ด้วยระบบแป๊ะเจี๊ยะ  การวิ่งเต้น การรับส่งลูกเรียนกวดวิชาอย่างไม่มีที่สิ้นสุด ทั้งหมดนี้เป็นเพียงเสี้ยวหนึ่งที่สะท้อน มิจฉาทิฐิ ในระบบการศึกษาบ้านเรา จาก มิจฉาทิฐิ ต่อเนื่อง เป็น มิจฉาอาชีวะ สาเหตุของสังคมที่ล่มสลาย เพราะผู้คน ยากจนปัญญา  ยากจนโภคทรัพย์ โจรผู้ร้ายเต็มบ้านเต็มเมือง ความดี คนดี กลายเป็นพลเมืองส่วนน้อยที่เป็นที่รังเกียจเดียดฉันท์

     สิ่งหนึ่งที่คุณหมอประเวศได้จุดประกายให้กับผู้ร่วมเสวนา คือแนวคิดการกลับมาสู่สัมมาทิฐิ โดยการใช้ยุทธศาสตร์การสร้าง “สัมมาอาชีวะให้เต็มพื้นที่” เพื่อต่อสู้กับความยากจน หลักคิดนี้นำมาจาก กูฎทันตสูตร ในพระไตรปิฎกที่ชี้ให้เห็นว่า “บ้านเมืองจะร่มเย็นเป็นสุข โภคทรัพย์จะบริบูรณ์ ด้วยราษฎรมี สัมมาอาชีวะ เต็มพื้นที่” ซึ่งสอดคล้องกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงที่เน้นคุณธรรมหลัก คือ การพึ่งตนเอง และสร้างสัมมาอาชีวะ ให้กับตนเอง

     ปูทะเลย์มหาวิชชาลัยเพื่อพ่อแห่งนี้จึงมี ปัญญา เป็นเครื่องนำทาง เพื่อคืน สัมมาทิฐิ อันเป็นรากฐานที่แนบแน่นของสังคมไทยมาอย่างยาวนานให้กลับมาหยั่งรากลึกอีกครั้งหนึ่ง โดยมีเป้าหมายแห่งการสร้าง สัมมาอาชีวะให้เต็มพื้นที่ เป็นปลายทาง เพื่อพลิกฟื้นบ้านเมืองที่ร่มเย็นเป็นสุข โภคทรัพย์ที่บริบูรณ์ อันเป็นปฐมบทของสังคมไทยให้กลับมามีชีวิตอีกครั้ง ด้วยยุทธวิธี 7 พอ ซึ่งเป็นรูปธรรมต้นแบบในภาคปฏิบัติที่นำเสนอโดยเบญจภาคี โดยจะขับเคลื่อนให้เกิดขึ้นจริงในจังหวัดสระแก้ว ฉบับหน้าเราจะมาลงรายละเอียด ยุทธวิธี 7 พอ ว่าจะนำพาให้เกิด สัมมาอาชีวะให้เต็มพื้นที่ ได้อย่างไร